Wat aantekeningen

Waarom het leven sneller gaat als je ouder wordt: Over het autobiografische geheugen/Douwe Draaisma, 2002
Foto omslag: Kors van Bennekom

Kors van Bennekom: doet me denken aan mijn eerste grote fotografie ervaring, groot in beide betekenissen: groot van formaat en grootse fotografie. Wat vond ik deze beelden geweldig en een eye-opener. Gewoon alledaagse beelden van belang voor iedereen. Zo verbaas ik me vandaag de dag nog steeds als ik er op gewezen word dat een persoonlijk verhaal als scriptie, of als onderdeel van je scriptie erg op prijs gesteld wordt.

Beelden over ons alledaagse leven en beelden waaruit positieve verwachtingen spreken zien we niet vaak terug in kranten of op exposities, toch worden ze wel degelijk gefotografeerd.

"Hoe je bent, zo fotografeer je ook.", zegt Eva Besnyö (tijdens het Noorderlicht 1995). Zij is van mening dat het aan de instelling van de fotograaf ligt wat wordt opgemerkt, gefotografeerd en vervolgens getoond aan het publiek. "Vaak is het zo dat je negatieve dingen op moet gaan zoeken. Dat heb ik dus niet gedaan. Men veronderstelt vaak een zekere naïviteit, men denkt dat ik de negatieve kanten niet zie. Maar ik zie ze wel, ik heb ze alleen niet gefotografeerd."

Wat ideeën

Waar zou ik nu een jaar mee bezig willen zijn? Bart zei tijdens mijn studiebegeleidingsgesprek dat dat mijn uitgangspunt moest zijn. We kregen het erover omdat ik aangaf toch wel schrik te hebben voor volgend jaar. Ik moest er tijdens de zomervakantie maar eens mijn gedachten over laten gaan. Of nu al dus, zoals Bert ons aanraadt. (Bart, Bert en Bas, hoe krijgen ze het voor elkaar)!

Waar gaan mijn gedachten zoal heen?
Ik denk aan mensen die een camping beginnen (in het buitenland). Om de een of andere reden heeft de gedachte bij mij post gevat dat het beheren van een camping in Ierland, Noorwegen of Frankrijk bijvoorbeeld, geweldig zou zijn. W. en ik zijn echter bepaald geen klustypen, tobben met gezondheidsklachten en als ik de verhalen mag geloven dan komt er ginds ook heel wat ellende voorbij. Mooi voor een serie, maar kan ik daar tijd voor vrij maken? Hetzelfde geldt voor de wereld vanuit de caravan, zoals bijvoorbeeld mensen die permanent in een caravan wonen, hun huis hebben verkocht.

Lezende vrouwen. Hier heb ik al lang een fascinatie mee en de idee er nog eens wat mee te doen. Veel raakvlakken met beeldende kunst, maar is het interessant genoeg voor een scriptie?

Mijn vader en W. zijn moeder. Pa die al jong (17) naar Indië ging, een foute vader had? Op het sterfbed van mijn moeder kwam zijn verhaal los. Helaas heb ik een geheugen als een zeef en ben ik veel van wat hij vertelde al weer vergeten, maar ik zou hem er nog eens naar willen vragen. Als kind was ik geboeid door zijn Indië albums. Op latere leeftijd nam hij mijn vergroter over en ging hij zelf afdrukken, nog later ook in kleur. Met dia’s maakte hij prachtige overvloeiseries. Na de dood van mijn moeder was het afgelopen en had hij er geen zin meer in.
Ma, de moeder van W., die altijd heeft moeten leven met een man die in een kamp had gezeten. In dat gezin was de oorlog pas voorbij toen pa dood ging.
Over de werking van het geheugen en de invloed van de fotografie. Waarom het leven sneller gaat als je ouder wordt (boek van Douwe Draaisma) van dat soort dingen.

De vergrijzing, mensen in bejaardenhuizen, de kamertjes en uitzichtloze situaties.

Ik merk dat scriptie en foto's voor het eindexamen nu wel lekker door elkaar aan het lopen zijn. Is dat erg? Als ik het straks dan allemaal maar op een rijtje heb.
Ik schrijf op het moment zoals ik me voel, chaotisch en met gedachten die alle kanten opschieten. Ik moet naar bed, want anders verslaap ik me morgen weer - zoals wel vaker de laatste tijd - maar ik heb geen rust.

Even afwachten nog...

Nou, ik stond wel even raar te kijken, dit was beslist niet goed! Het was nu net de bedoeling dat ik zorgvuldiger zou kijken en kadreren. In één klap (druk op de knop) werd dat te niet gedaan. Wat reageerde die knop verrekte snel zeg, dat zou me geen tweede keer overkomen… Helaas was dat wel het geval. Soms ging het goed, even lichtjes indrukken om de belichting vast te stellen, maar een aantal keer net niet. En er zitten maar 10 foto’s op een 120 spoel. Op ’t moment dat ik besloot om de camera dan maar even uit te zetten, raakte ik kennelijk toch weer de ontspanknop aan, met het bekende gevolg. Grrr. Wachten met spannen dan maar? Heeft weinig zin, ik kan toch niet om die knop heen. Ik ben heel benieuwd hoe Karin dat zelf ervaart, kwestie van wennen waarschijnlijk.

Waar ik ook aan moet wennen is dat de zoeker naast het objectief zit, waardoor parallax ontstaat. Er is wel een mooi kader ingebouwd, maar ik word afgeleid doordat ik het objectief zie zitten.

De film inleggen, buiten op een bankje aan de Maashaven, gaat eveneens met wat problemen gepaard. Ik herinner me nog van mijn oude Minolta SRT, dat ik altijd wat zat te tobben. Wat voel ik me toch klunzig op zulke momenten. W. gaf me van de week een goede tip: de spoel eruit halen, film in de gleuf, wat opwikkelen en dan pas terugstoppen. Dat werkt perfect!

Nu nog even het resultaat afwachten, want ook met de belichting ging niet alles meteen goed… Ik heb de films naar Foto Klein in Rotterdam gebracht om ze te laten ontwikkelen en afdrukjes ervan te maken, zodat ik zaterdag in ieder geval beeld kan laten zien. Hopelijk zijn ze morgen klaar.

Middenformaat

Een week of wat geleden kwam mijn keuze voor groen ter sprake bij Karin (docent). Zij vond dat ik nog niet echt een verhaal had met al de foto's die ik liet zien. Of liever gezegd, er konden meerdere verhalen uit mijn foto's gehaald worden, maar dat éne verhaal moest ik toch wel zelf vertellen. Ook kwam naar voren dat ik erg veel foto's maak, wellicht toch ook door het gemak van de digitale camera. Ik probeer dat soms al te beperken door met één geheugenkaart te werken. Wat dacht ik dan van een middenformaat? "Ja, volgend jaar ben ik echt van plan om daar mee te gaan werken", was mijn antwoord. "Toch niet nu, drie weken voor de presentatie". "En waarom niet", vroeg Karin. "Ik weet ook zo gauw niet waar ik er een vandaan moet halen en dan moet ik helemaal opnieuw beginnen". "Ria, ik ga er straks een voor je halen", zei Karin, "want op de een of andere manier weet je er elke keer onderuit te komen". Waarin ze nog eens gelijk had ook. Het kwam er op neer dat ik de Mamiya 7.2 van mijn docent mocht lenen, verdere details zal ik iedereen besparen.

Inmidddels heb ik een tweetal keer (twee rolfilms van tien foto's) met de camera gefotografeerd. Het is een lekker licht toestel en er zit een lens op van 80 mm. Ik moet erg wennen aan een aantal dingen, maar vooral aan de ontspanknop. Voor ik het wist had ik mijn eerste foto gemaakt!

Achterhoofd

Scriptie! Ja ergens blijft dat woord hinderlijk in mijn achterhoofd zitten zeuren, net als het stemmetje dat tegen me zegt dat ik weer eens iets op dit blog moet schrijven. Normaal heb ik daar toch niet zo'n moeite mee, maar ik moet nog zoveel andere dingen deze laatste weken van het schooljaar.

Ik ben ondertussen al wel driftig aan het verzamelen geweest, teksten die ik nog eens denk te kunnen gebruiken, titels van boeken waar ik wat mee heb, of denk straks wat aan te hebben. On Photography van Susan Sontag heb ik inmiddels gelezen, in de Nederlandse uitvoering weliswaar en dat heeft me een keur aan notities opgeleverd. Zoals deze: De naam waaronder Fox Talbot in 1841 patent aanvroeg op zijn fotografisch procédé, was kalotypie [van het Griekse kalos = mooi].) Niemand zal ooit uitroepen: “Wat lelijk! Dat moet ik fotograferen.” Zelfs als iemand dat zou zeggen, zou het alleen maar betekenen: “Ik vind dat lelijke ding …mooi!”

We hebben het vaak over het woord mooi gehad met besprekingen, het was eigenlijk taboe om dat te gebruiken. Toch interessant om het nu in deze context weer tegen te komen.

Waar ik me volgend jaar mee bezig ga houden, weet ik nog niet echt. Er zijn diverse mogelijkheden bij me opgekomen, maar ze zijn niet allemaal even realistisch en uitvoerbaar, ben ik bang. Ik heb tenslotte ook gewoon een baan. Lekker een paar maanden alleen fotograferen zit er echt niet in.

Scherp/onscherp

In dit geval vind ik het onscherpe beeld, hoewel in eerste instantie mislukt gedacht en opnieuw gemaakt, een spannender beeld opleveren dan de scherpe foto. Het was echt een momentopname, ik was bang dat de vrouw weg zou lopen als ze me een foto zag maken en dat deed ze ook. Ze had me al eerder argwanend bekeken toen ik hier rondscharrelde, al kan ik me dat verbeelden natuurlijk. Ik had al gevraagd of ik haar de trap af moest helpen, toen ze daar voor stond, maar ze schudde heftig van nee, hetgeen me een ongemakkelijk gevoel gaf. Net zo ongemakkelijk als dit plein, dat in de zon lag te blakeren met al die kapotte tegels en cementzakken.